L'Assemblée de la Polynésie française vote son 2ème collectif budgétaire de l'année 2009
Intervention de Emma MARAEA
(Séance du 13 août 2009)
Tapura fa’anava’ira’a faufa’a a te fenua
Te peretiteni o te apooraa rahi,
Te hui toofa,
Te peretiteni o te hau fenua, te mono peretiteni,
Te mau faatere hau,
Tatou te mau mero o te apooraa rahi,
Te mau papai vea,
Tatou paatoa, faarii mai i te tapao no te aroha e te faatura i teie mahana api.
Te parau hia nei e, te topatari nei to tatou fenua. E parau pinepine teie e faaroo hia ra. E parau atoà teie e faatopa nei i te morare o te taatoa, mai te mau utuafare anei e te mau totaiete atoa, ratou hoi teie e uiui noa ra e, e aha te mau ravea ta te faatereraa o te fenua e opua ra no te faatià mai i to tatou fenua.
Te parau atoa ra te tahi pae e, o te mau fifi e tupu nei i roto i te mau fenua atoa te tumu tatou e faarii ai i te mau fifi i te pae anei o te oraraa totiare, i te pae anei o te tapihooraa e i te pae atoà o te faanavai raa faufaa.
Eaha ia te ohipa ta te mau faatereraa atoa i rave mai mai te tau mai a, o te faatanoraa ia i te tapura faufaa ia au te mau fifi e tupu mai i roto i te fenua.
I te tahi mau taime e tano maitai te tapura faanavairaa faufaa e i te tahi mau taime e tano e tatai faahou i te tapura faufaa. Tera te huru mau o te oraraa o to tatou fenua.
I nià ra i to tatou tiaraa mero maitihia e te nunaa, e tià ia tatou ia amo i ta tatou tuhaa, ia parau i to tatou manao eaha ra no te vavahi noa, no te imiraa ra i te mau ravea atoa no te tatararaa i te fifi o te nunaa.
Teie rururaa ta tatou e taime ia tei faataa hia no te parau i to tatou manao, no te paturaa i te hoe tapura faufaa ia au i te oraraa fifi ta tatou e faarii nei. Te tiai noa ra hoi te nunaa ia tatou. O tatou hoi teie e ora nei i rotopu i to tatou huiraatira. E tià ia ia tatou ia tauturu i te faatereraa o te fenua i nià i te aratairaa i te mau tapura ohipa ia au te fifi o ta te nunaa e faarii nei i te mau mahana atoà.
Parau mau, aita teie tapura faanavairaa faufaa i patu hia i nià i te hoe faaau raa i rotopu anei i te mau faaterehau aore ra i rotopu i te mau mero o te apooraa rahi, e parau ia tatou e e ere roa atu i te hoe tapura faufaa no te taatoa raa.
Tera ra, i teie taime eita e tià ia tatou ia feruri mai te reira. Mea au ia faahapa, te mea au roa atu ra ia tuu mai i te hoe manao patu. Faaea tatou i te hio i muri, a hio i mua, a amo i ta tatou hopoià ma te tuu atu i te maitai o te nunaa i mua roa.
Rave tatou i te hoe faaotiraa papu, te faaohiparaa, te vai nei ia te mau taata aravehi i roto i te mau pu ohipa a te hau no te amo i teie tuhaa.
I roto i te hioraa amui, te ite nei tatou i te hinaaro mau o te hau fenua. Oia hoi na roto ia i te tautururaa i te mau taiete paturaa ma te horoaraa i te ohipa.
1) Te parau no te mau pu ohipa teie e faanao nei i te tahi tuhaa moni mai roto mai i te hau fenua, mea tià roa i teie mahana ia faahepo hia ia ratou i te feruriraa mai i nià i te pae o te aratairaa o teie faufaa.
2) Ua faara atoà hoi matou i teie fifi ta tatou e farerei nei i teie mahana i nià i te parau no te moni o te mori o tei haamaraa hia. Aita ra to matou manao i tauà hia. Ua oti ia. E imi ia tatou i te mau ravea atoà no te tatai i tera fifi.
Tera te aratairaa e tià ia tatou paatoà ia rave. Faaea tatou i te hio i te mau ohipa hape o tei rave hia. Te mea faufaa i teie mahana, o te imiraa ia i te mau ravea atoà no te tatararaa i teie mau fifi.
Ua faarii matou e amui i roto i te hoe faatereraa, e ere ia no te vavahi, no te paturaa ra i te hoe oraraa papu, e te oaoa no te taatoa raa.
E maiti ia matou i teie tapura faanavairaa faufaa no te maitai o to tatou nunaa.
Mauruuru i te faaroo raa mai.